Είναι πολύ συχνή η ερώτηση για την έναρξη των στερεών τροφών και όσο κι αν το φαγητό είναι το πιο απλό πράγμα στο κόσμο, μιας και το αίσθημα της πείνας αποτελεί ένα από τα βασικότερα ανθρώπινα ένστικτα, τα πράγματα είναι λίιιιιιγο πιο περίπλοκα.
Θα πάρω τα πράγματα από την αρχή, μιλώντας πάντοτε από την σκοπιά μίας μαμάς και χωρίς να μπορώ να πω ότι είμαι ειδική στη διατροφή, χωρίς να πω ότι είμαι παιδίατρος ή παιδοαλλεργιολόγος ή οτιδήποτε. Έχω, όμως, εξειδικευμένες γνώσεις ψυχολογίας, έχω διαβάσει πολύ και έχω και τη δική μου εμπειρία, η οποία σε κάποιους μπορεί να φανεί χρήσιμη.
Σε όσους δεν είναι καθόλου χρήσιμη, μπορούν απλά να προσπεράσουν αυτό το μπλογκ ποστ! Άλλωστε κάθε οικογένεια είναι διαφορετική και έχει άλλες ανάγκες, οπότε προσαρμόζεται!
Το δικό μας ταξίδι με τις τροφές ξεκίνησε όταν το λουκουμάκι ήταν σχεδόν 6 μηνών και είχε ήδη δείξει σημάδια ετοιμότητας για να καταναλώσει στέρεες τροφές.
Τα σημάδια ετοιμότητας (σύμφωνα με τους ειδικούς):
- Μπορεί να κάθεται καθιστός με λίγη βοήθεια
- Έχει καλό έλεγχο του λαιμού και της πλάτης
- Τείνει να πιάσει με τα χέρια του
- Δείχνει ενδιαφέρον για το φαγητό
- Ανοίγει το στόμα του, όταν πλησιάζει τροφή
Ξεκινήσαμε με λαχανικά, αν και δεν έχει καμία σημασία, μπορείς να ξεκινήσεις με οτιδήποτε θέλεις. Συγκεκριμένα, του έδωσα γλυκοπατάτα πατημένη με το πιρούνι, γιατί αν και είχα σκοπό να δώσω κομμάτια, τελευταία στιγμή αγχώθηκα! Παρ’ ολ΄’ αυτά, του γέμισα ένα κουταλάκι και του το έδωσα να το κρατήσει. Φυσικά, και αστόχησε και το έφερε στο μάτι του σε πρώτη φάση, ενώ το μισό έπεσε κάτω, αλλά του το ξαναγέμισα και υπομονετικά περίμενα μέχρι να βρει τον στόχο του. Κάποια στιγμή το έβαλε στο στόμα, έκανε μια γκριμάτσα και αυτό ήταν! Η πρώτη του μπουκιά ήταν γεγονός. Σχεδόν αμέσως, κουράστηκε και ήθελε να κατέβει από το καρεκλάκι, οπότε τον έβγαλα. Δεν με ένοιαζε καθόλου να καταναλώσει ποσότητα. Άλλωστε, το γάλα του θα συνέχιζε να είναι η κύρια τροφή του, οπότε οι στερεές ήταν απλά για την εμπειρία σε εκείνη τη φάση.
Αυτό το είχα αποφασίσει εξαρχής. Διαβάζοντας ότι μέχρι τον πρώτο χρόνο, το γάλα είναι η κύρια τροφή του μωρού, αποφάσισα να αξιοποιήσω αυτό το διάστημα ώστε να χτίσει μία καλή σχέση με το φαγητό, να δοκιμάσει γεύσεις και υφές και να μάθει να χειρίζεται με ασφάλεια το φαγητό στο στόμα του. Εμένα, προσωπικά, αυτό μου έδωσε μία ασφάλεια ώστε να ξέρω ότι το παιδί δεν θα πεινάει και, ταυτόχρονα, θα έχει την ελευθερία να εξερευνήσει το φαγητό, να το μάθει, να το αγαπήσει, χωρίς πίεση και άγχος.
Νομίζω, αυτή είναι και η ουσία για το ξεκίνημα το στερεών και ίσως η καλύτερη συμβουλή που μπορώ να δώσω σε μία άλλη μαμά.
“Μην αγχώνεστε πόσο θα φάει και πώς θα το φάει, αφού το γάλα αποτελεί την κύρια τροφή του μέχρι το πρώτο έτος”.
Και πιστέψτε με θα τρώει σύντομα ποσότητες, αν το πάτε χαλαρά. Αν κάτι έχω καταλάβει από τους 16 μήνες που είμαι μητέρα, είναι ότι αυτά τα μικρά πλασματάκια καταλαβαίνουν πολύ καλά όταν μας αγχώνει κάτι και καταφέρνουμε να τα στρεσάρουμε κι εμείς!
Από εκείνη την πρώτη μπουκιά, ξεκίνησε και το χτίσιμο της σχέσης του λουκουμιού με το φαγητό.
Αρχίσαμε να προσθέτουμε γεύσεις και υφές.
Δεν έκανα τριήμερη εισαγωγή σε τίποτα πέρα από τα αλλεργιογόνα, τα οποία εκτός από την τριήμερη εισαγωγή, δεν τα έδινα συνδυαστικά με κάτι καινούριο.
Μέχρι τους 10 μήνες είχε δοκιμάσει και ξηρούς καρπούς σε μορφή βούτυρου. Ήθελα να τα δώσω νωρίς καθώς σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, όσο νωρίτερα τα δώσεις, τόσο μειώνονται και οι πιθανότητες να αναπτύξουν αλλεργία.
Μέσα σε αυτό το διάστημα δεν ήταν όλα ρόδινα, ούτε εύκολα.
Μετά την πατημένη γλυκοπατάτα που ήταν και η πρώτη του μπουκιά, άρχισα να δίνω τα λιγότερο επίφοβα τρόφιμα, όπως είναι το αβοκάντο, μπανάνα, βραστό καρότο, κολοκύθι κλπ.
Με τα κρέατα είχαμε ένα θέμα. Δηλαδή, εγώ το είχα το θέμα, μιας και φοβόμουν περισσότερο να του το δώσω σε κομμάτι. Στην αρχή το έδινα αλεσμένο (δεν χάλασε ο κόσμος παιδιά, ψυχραιμία), αλλά πάλι με προγεμισμένο κουταλάκι, το οποίο το έπιανε μόνος του και αποφάσιζε να το φάει.
Και νομίζω σε αυτό το σημείο αξίζει να κάνω την εξής παρένθεση: Το BLW, ως μέθοδος, αφορά περισσότερο το γεγονός ότι το παιδί αποφασίζει πόσο θα φάει μόνο του και τρώει ανεξάρτητα και όχι απαραίτητα να τρώει από την αρχή κομμάτια. Από την φύση τους κάποια τρόφιμα έχουν την μορφή του πουρέ, όπως η βρώμη, το γιαούρτι κλπ, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν τα προσφέρουμε ή ότι επειδή έχουν αυτή τη μορφή το παιδί δεν θα μάθει να φάει. Το πιο σημαντικό από όλα, και είμαι σίγουρη ότι συμφωνού απόλυτα μαζί μου, όσοι ασχολούνται με την διατροφή των παιδιών και την σίτισή τους (παιδοδιατροφολόγοι και λογοθεραπευτές κυρίως) είναι ότι κάποια στιγμή πρέπει να γίνει η μετάβαση από αλεσμένα σε κομμάτια και η καλύτερη περίοδος για να γίνει αυτό είναι 8 με 10 μήνες!
Επιστρέφουμε στο πρόγραμμά μας!
Όπως έλεγα και πριν την παρένθεση, το κρέας με δυσκόλεψε, οπότε για να φύγω από το αλεσμένο, ξεκίνησα με μπιφτέκια και προχώρησα σιγά σιγά σε κομμάτια με τα οποία ένιωθα άνετα χτίζοντας αυτοπεποίθηση. Κάπως έτσι εδραιώθηκε και το κρέας και στους 7,5 μήνες πλέον έτρωγε τα πάντα σε κομμάτια και μόνος του.
Εννοείται, πετούσε το φαγητό στο πάτωμα ανά φάσεις και έκανε χαμό, αλλά όλα αυτά είναι εντελώς διαχειρίσιμα αν αναλογιστείς μελλοντικά πόσο χρήσιμο είναι για ένα παιδί και για την οικογένεια να τρώει μόνο του.
Στα πετάγματα του φαγητού και στην άρνηση να φάει, τις περισσότερες φορές ήμουν ψύχραιμη, αλλά όχι πάντα. Είναι σημαντικό να μην δείξεις καμία αντίδραση, αλλά δεν είναι πάντα και εύκολο! Το πολύ συνηθισμένο για το πέταγμα του φαγητού είναι η φράση “το φαγητό μένει στο τραπέζι” για κάτω του έτους και ο τερματισμός του γεύματος, αν αυτό συνεχίζεται καθώς ίσως είναι ο τρόπος του παιδιού να μας επικοινωνήσει ότι δεν πεινάει άλλο.
Προσπάθησα εξαρχής να τρώει ό,τι τρώμε, με κάποιες παραλλαγές. Δηλαδή, μέχρι το πρώτο έτος χωρίς αλάτι. Και φυσικά δεν μπορούσε να καταναλώσει και ζάχαρη, φρέσκο γάλα και μέλι, μέχρι να γίνει ενός. Σίγουρα, σε κάποια ταβέρνα αν και πήγαινα με τάπερ θα έφαγε αλάτι, αλλά δεν είναι το τέλος του κόσμου.
Στο μυαλό μου “ζύγιζα” τις καταστάσεις και θεωρώ ότι είναι πιο σημαντικό το παιδί, εφόσον δείχνει ενδιαφέρον, να δοκιμάσει το φαγητό που τρώμε και οι υπόλοιποι στο τραπέζι, παρά να του το αποκλείσεις επειδή έχει λίγο αλάτι. Το παιδί δεν καταλαβαίνει, άλλωστε, ότι το κάνεις “για το καλό του”. Αυτό που αντιλαμβάνεται είναι ότι είναι διαφορετικό από την οικογένεια.
Επιπλέον, δεν έδινα εναλλακτικές όταν δεν έτρωγε το φαγητό του. Φρόντιζα πάντα να έχει επιλογές στο πιάτο. Κυρίως όταν του έδινα κάτι καινούριο. Και τον άφηνα να φάει όσο θέλει, αν θέλει. Η “δουλειά” του γονιού είναι να προσφέρει ένα ισορροπημένο γεύμα στο παιδί. Αν θα το φάει είναι απόφαση του παιδιού. Και καθώς με το ζόρι δεν γίνεται τίποτα σε αυτή τη ζωή, αν δεν έτρωγε κάτι σε ένα γεύμα, δεν θεωρούσα αυτομάτως ότι δεν το θέλει, ούτε έδινα κάτι άλλο που ήξερα ότι θα του αρέσει ίσα ίσα για να γεμίσει η κοιλιά του καθώς ήξερα ότι κάτι τέτοιο δεν θα μας εξυπηρετούσε μακροπρόθεσμα και επειδή, κακά τα ψέματα, δεν υπάρχει πάντα κάποια εναλλακτική. Δεν ξέρω αν εσείς συνηθίζετε να έχετε 2-3 φαγητά στο σπίτι, εμείς όχι! Φρόντιζα, όμως να δώσω ενισχυμένο το επόμενο γεύμα!
Αυτή, λοιπόν, είναι και η δική μας Blw εμπειρία! Το φαγητό είναι πρόκληση θα έλεγα. Ακόμα και τώρα είναι φορές που μπαίνω στον πειρασμό να του πω να “φάει το φαγάκι του” αλλά αντιστέκομαι γιατί το φαγητό είναι επιλογή. Δεν είναι ανταμοιβή για κάτι άλλο. Είναι εκείνο που σε συντηρεί στη ζωή και μπορεί να σε κάνει να νιώσεις καλά. Είναι και απόλαυση, αλλά δεν είναι συνθήκη.
Τα μαθήματα
Αν μπορούσα να δώσω μία περίληψη της εμπειρίας μου και τι μου έμαθε η εισαγωγή στις στερεές, είναι αρχικά ότι δεν υπάρχουν καλούπια. Η κάθε οικογένεια προσαρμόζεται ανάλογα τις ανάγκες που έχει. Κοινώς αν η γιαγιά που κρατάει το παιδί στην αρχή θέλει να δίνει αλεσμένα, ας δίνει. Δεν χάθηκε ο κόσμος. Νομίζω αυτή είναι η πραγματικότητα για τις περισσότες οικογένειες. Τουλάχιστον, ας δίνει έμφαση να τρώει μόνο του το παιδί με το κουτάλι.
Τα παιδιά δεν θα τρώνε πάντα πολύ (ή όσο εμείς θεωρούμε ότι πρέπει να φάνε). Τραβάνε κ αυτά τα ζόρια τους, μία με δόντια, μία με ζέστη, μία με άλματα. Επίσης όπως κι εμείς, δεν έχουν συνέχεια την ίδια όρεξη. Δεν χάθηκε ο κόσμος. Δεν θα πάθει τίποτα ένα παιδί αν φάει λίγο λιγότερο. Θα το αναπληρώσει. Ο όλος σκοπός του blw είναι να μάθουν τα παιδιά να ακουν το σώμα τους.
Προσφορά και ξανά προσφορά. Είναι λογικό να απογοητευόμαστε αν το παιδί δεν φάει ένα φαγητό που εμείς θεωρούμε τρομερό, αλλά δεν σημαίνει ότι δεν του αρέσει. Μπορεί να μην του αρέσει ακόμη. Εμείς συνεχίζουμε να το βάζουμε στο πιάτο, μαζί με άλλες επιλογές, και να τον αφήσουμε να βρει τον ρυθμό του. Πιστέψτε με, θα σας εκπλήξει το παιδί. Εμένα χρειάστηκαν 20 φορές να βάλω τυρί στο πιάτο για να το φάει και γύρω στις 15 για να φάει ντομάτα.
Πρόσφατα μία κυρία μου έγραψε στο Instagram ότι το υπεραναλύω και ότι τέτοια κάνουμε οι γονείς και εμείς φταίμε. Δεν ξέρω αν είναι υπερανάλυση να προσπαθείς να καταλάβεις τι θέλει να σου επικοινωνήσει το παιδί μέσα από το φαγητό. Το φαγητό που μοιάζει κάτι τόσο απλό, αλλά ταυτόχρονα τόσο συνδεδεμένο με την κοινωνική ζωή του ατόμου και την υγεία του, που έχει πολλά επίπεδα και εκφάνσεις. Αντίθετα, νομίζω αν δεν είσαι εκεί για να ακούσεις τι θέλει να παίδι ένα παιδί και να το βοηθήσεις, είναι που η σχέση με το φαγητό γίνεται πολύπλοκη!
Αλλά αυτή είναι απλά, η άποψή μου!
